استقبال گسترده مردم از ایده موفق شهرداری
در هفتصدمین سال قیام سربداران ، آیین نمادین استقبال از امام زمان در سبزوار احیا شد
هفتصدمین سال وقوع قیام سربداران که بی شک یکی از برگ های زرین تاریخ افتخارات ایران اسلامی است، با احیای آیین نمادین استقبال از امام زمان (عج) که یکی از رسوم نیک امیران جوانمرد سربداران بود، در دارالمومنین سبزوار پایتخت این نهضت تاریخی همراه شد که با ایده ابتکاری و موفقیت آمیز شهرداری سبزوار به اجرا درآمد و استقبال گسترده ای از جانب شهروندان سبزواری را در پی داشت.
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه ، کاروان نمادین استقبال از حضرت ولی عصر (عج) بعد از ظهر جمعه 23 خرداد و همزمان با عید فرخنده نیمه شعبان ، از گلزار شهدا در جنوب شهر تاریخی سبزوار به راه افتاد و پس از طی مسیر از قدیمی ترین خیابان های این شهر از جمله خیابان بیهق که از قدمتی بیشتر از هزارساله برخوردار است، به پارک شهدای گمنام در شمال شهر که مرتفع ترین محدوده جغرافیایی شهر سبزوار نیز محسوب می شود، ختم شد.
در طول این مسیر استقبال هزاران نفره مردم ولایتمدار سبزوار به شکل پیاده یا سواره ، از این کاروان شور و نشاط ویژه ای به این آیین نمادین بخشید.
نگاهی به پیشینه بسیار کهن فرهنگ انتظار در سبزوار
فرهنگ انتظار برای ظهور منجی ، که تقریبا در میان پیروان همه فرهنگ ها و ادیان آسمانی وجود دارد، در میان شیعیان با وجود مقدس امام حاضر اما غایب از نظر حضرت مهدی (عج) پیوند خورده است.
در این میان با اینکه انتظار از همان نخستین روزها و سال های غیبت حضرت صاحب الزمان (عج) در قرن دوم هجری رواج داشته است، اما یکی از اولین شکل های نظام مند و نمادین انتظار برای ظهور منجی را می توان رفتار امیران شیعه حکومت سربداران که از منش پهلوانی و جوانمردی نیز برخوردار بودند، مشاهده کرد.
در همین زمینه منابع تاریخی نوشته اند:
«يكى از اميران سربدار مسئله مهدويت و انتظار ظهور حضرت مهدى(عج) را احيا كرد و دستور داد كه هر صبحگاه و شامگاه اسب زين كرده اى در ابتداى شهر آماده نگه دارند تا اگر امام زمان(عج) ظهور كند، بى مَركب نباشد.
در اين گزارش دو احتمال به نظر مى رسد: نخست اين كه هر صبحگاه جمعه صحيح باشد. شايد بتوان گفت تلاش برخى از متعصبان اهل سنت بر اين است كه چهره شيعه را خدشه دار كنند و از اين رو اين گونه القا كرده اند كه شيعيان هر صبحگاه و شامگاه اسب زين كرده اى در ابتداى شهر آماده نگه مى داشتند تا اگر امام زمان(عج) ظهور كند، بى مركب نباشد. نساخ يا غرض ورزان كلمه جمعه را براى القاى مطالب خود درباره شيعه حذف كرده اند و حال آنكه در روايات است كه حضرت روز جمعه ظهور خواهند كرد و دعاى روز جمعه هم مى تواند تأييدى بر اين مطلب باشد; هذا يومُ الجمعة و هو يومُك المُتَوَقَّعُ فيه ظهورُكَ و الفرجُ فيه للمومنين
على يديك و قتلُ الكافرين بسيفك. گرچه رواياتى ديگرى وجود دارد كه ظهور حضرت را روز شنبه ذكر كرده اند; اما مرحوم سيد محسن امينوجه جمعى بين اين دو دسته از روايات بيان كرده است. به اين نحو كه ظهور حضرت روز جمعه و بيعت با ايشان در روز شنبه خواهد بود.
احتمال ديگر كه قوى تر به نظر مى رسد اين است كه اين حركت، يك حركت نمادين بود تا به مردم بفهمانند صبح و شام به فكر امام زمانشان(عج) باشند و اين آمادگى را داشته باشند تا در پاى ركاب حضرت گام بردارند». (منبع)
نقاط قوت و ضعف و پیشنهادات
احیای آیین سربداران در استقبال نمادین از امام زمان در سبزوار در نیمه شعبان امسال مصادف با 23 خرداد 93 هرچند برای نخستین بار پس از سال ها با شکوه و استقبال بسیار زیادی از جانب مردم همراه شد، اما طبیعتا به دلیل اولین تجربه بودن، دارای نقاط قوت و ضعفی بود که اگر نقاط قوت تقویت و نقاط ضعف برطرف گردند، ان شاءالله برگزاری این آیین نمادین می تواند در طولانی مدت منجر به خیرات و برکات معنوی فراوانی برای غرب خراسان رضوی بشود. بنا براین در ادامه به تعدادی از این نقاط قوت و ضعف و پشنهاداتی در همان راستا پرداخته می شود.
1- انتخاب روز نیمه شعبان برای برگزاری این آیین نمادین در سبزوار از دو جنبه قابل بررسی است. اولین جنبه که جنبه مثبت آن است بدین شکل توضیح داده می شود، که اگر این مراسم سال های آینده نیز در نیمه شعبان برگزار شود ، علاوه بر ارتباط محتوایی با مناسبت میلاد امام زمان(عج) همواره در یک روز شاد و تعطیل رسمی کشور قرار خواهد داشت که فرصت شرکت همه اقشار مردم و حتی برنامه ریزی سفر برای علاقه مندان به شرکت در چنین مراسمی از دیگر شهرها و مناطق استان و کشور را فراهم می آورد.
اما در عین حال این می تواند یک نقطه ضعف هم باشد. زیرا در شب و روز عید نیمه شعبان جشن ها و مراسم های شادی و سرور به شکل های مختلف از دیرباز در سبزوار و همه نقاط دیگر کشور به صورت خودجوش و عمومی جریان داشته است. و بنابراین ، چنین روزی به اندازه کافی از جنبه های شاد و معنوی برخوردار است. لذا برگزاری آیین نمادین استقبال از امام زمان در این روز در سبزوار ایجاد یک نوع تراکم بیش از حد برای برنامه های شاد و معنوی نیمه شعبان است. حال آنکه شعبان ، ماه بسیار فرخنده ای است و میلاد حضرت بقیه الله الاعظم (عج) در میانه این ماه ، از چنان ظرفیت بالایی نزد شیعیان برخوردار است که جا دارد جشن ها و مراسم های مرتبط با این میلاد را نه فقط در یک روز بلکه در طول یک هفته و یا یک دهه برگزار کرد. تا به اندازه کافی و به مدت مناسب کام مردم از برگزاری این برنامه های شاد شیرین گردد و عطر معنویت در جامعه منتشر شود.
همانطور که این اتفاق به خوبی درباره یک دهه و حتی یک ماه عزاداری سرور و سالار شهیدان ، حضرت امام حسین (ع) در محرم هر سال به وقوع می پیوندد، ماه شعبان و اعیاد فرخنده این ماه نیز می توانند سراسر به ایام جشن و سرور با برنامه های شاد و معنوی متعدد تبدیل شوند. تا با برابر شدن روزهای جشن و شادی با روزهای سوگواری در تقویم مذهبی شیعیان ، اتهام بی اساس گریه پرستی و ماتم دوستی که از جانب برخی تنگ نظران و دشمنان تشیع نسبت به این مذهب مقدس ، مطرح می گردد، به خوبی پاسخ داده شود.
لذا پیشنهاد اسرارنامه به شهرداری ، شورای شهر و سایر متولیان آیین استقبال نمادین از امام زمان در سبزوار این است که سال های آینده این مراسم را به طور مثال در نخستین جمعه قبل یا بعد از نیمه شعبان به مدت یک یا چند روز به اجرا در آورند. به خصوص یک بهانه مناسب دیگر در این زمینه نزدیکی نیمه شعبان به ماجرای آغاز قیام سربداران است که بنا به بعضی منابع تاریخی در 12 شعبان و بنا به بعضی دیگر از منابع تاریخی در 25 شعبان المعظم اتفاق افتاده است و بنابراین برگزاری آیین نمادین استقبال از امام زمان که رسم امیران سربداری بوده است مثلا در جمعه بعد از پانزدهم و قبل از بیست و پنجم شعبان می تواند مناسب ترین زمان برای برگزاری این آیین شاد و نمادین باشد.و حتی در صورت امکان آن را در چند مرحله در چند روز متوالی به انجام رساند.
2- مسوولان تصمیم دارند مراسم استقبال نمادین از امام زمان (عج) را به صورت همه ساله در سبزوار به اجرا در آورند. اگر چنین اتفاقی بیافتد، به معنای واقعی می توان نام احیای فرهنگ انتظار را بر آن گذاشت و در غیر این صورت اگر برگزاری این برنامه فقط به یک سال خلاصه شود، چندان نتیجه بخش نخواهد بود و به سرعت به دست فراموشی سپرده می شود.
3- تلاش برای معرفی و ثبت این مراسم در فهرست آثار معنوی و نیز ثبت در فهرست جهانی یونسکو به عنوان آیین های کهن و نمادین فرهنگی در دارالمومنین سبزوار شهر دیرینه های پایدار.
4- ساعت برگزاری این مراسم که 16 بعد از ظهر آغاز شد و تا غروب آفتاب در پارک شهدای گمنام ادامه یافت، به لحاظ گرمای بیش از حد هوا در بعد از ظهر خردادماهی سبزوار ، کمی نامناسب به نظر می رسید. بنابراین شاید بهتر باشد، تا وقتی که ماه شعبان با فصول گرم سال نظیر شهریور ، مرداد، تیر ، خرداد و اردیبهشت متقارن است، زمان حرکت نمادین این کاروان به بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء در هنگامی که نسیم خنک شبانگاهی نیز وزیدن گرفته است، موکول گردد.
5- در چینش این برنامه ظاهرا اصلی ترین چیزی که جلب توجه می کرد، استفاده از افرادی با لباس های سنتی سوار بر اسب و شترهایی بود که تزئین یافته بودند. هرچند این اقدام یادآور حال و هوای عصر سربداران بود و چنین چیزهای نمادینی برای ایجاد علاقه و جذابیت بصری برای عموم مخاطبان به ویژه کودکان و نوجوانان لازم و مفید است، اما در کاری با این عظمت فرهنگی و مذهبی نباید تنها به این جنبه ها اکتفا کرد. البته چاووشی خوانی و اجرای تواشیح توسط بعضی گروه های قرآنی سبزوار از بخش های بسیار خوب و اصلی دیگر در این مراسم بود که نقاط قوت آن محسوب می شوند، اما برای سال های آینده می توان ابعاد گسترده تری به این برنامه داد و جنبه های متنوع دیگری به این برنامه افزود تا بتواند هرچه بیشتر از غنای محتوایی برخوردار شود.
برای مشاهده گزارش تصویری هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.
کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید:
نظرت را بنویس
تو ميميري در هر موردي اين .... رو منتشر نکني؟
نظر ندي خفه مي شي؟
يه کم فکر کن بعد مز... بباف
