بررسی شباهت های فرهنگی سبزوار ، بجنورد ، شاهرود و فرومد زادگاه ابن یمین بزرگترین شاعر قطعه سرای فارسی

مهدی یاقوتیان که یکی از پژوهشگران فرهنگی و تاریخی در گستره استان های سمنان و خراسان است ، به تازگی پژوهشی میدانی در رابطه با وجود شباهت های فرهنگی و تاریخی بین روستای تاریخی فریومد زادگاه ابن یمین بزرگترین شاعر قطعه سرای فارسی با شهرهای سبزوار ، بجنورد و شاهرود انجام داده است که هریک از این شهرها به ترتیب از پرجمعیت ترین و مهمترین مراکز فرهنگی ، تاریخی ، سیاسی و دانشگاهی و علمی استان های خراسان رضوی ، خراسان شمالی و سمنان هستند.

این پژوهشگر و وبلاگ نویس فریومدی ، پس از انجام بررسی فوق نتایج به دست آمده را در وبلاگ خود انتشار داده و با بیان بعضی از پتانسیل های بالای فریومد در زمینه تاریخی و فرهنگی ، اظهار داشته است این روستا نیز می تواند در صورت همت و توجه مردم و مسئولان صاحب یک موزه مردمشناسی شود که تأسیس چنین موزه ای ، علاوه بر احترام بر فرهنگ و معرفی سبک زندگی مردم محلی می تواند به جذب رونق صنعت گردشگری منجر شود.
وی در عین حال ، انتقادی ضمنی به موزه های مردمشناسی شهرهای سبزوار ، بجنورد و بیرجند وارد آورده و گفته است برای هرچه طبیعی تر نشان داده شدن فرهنگ و سبک زندگی مردم بومی شهرها و روستاهای کشور باید موزه های مردمشناسی باید به جای اینکه در مکان هایی تغییر کاربری داده شده ، تأسیس شوند ، دقیقا خانه هایی قدیمی برای تأسیس موزه انتخاب شوند که در آن ها تمام وسایل و تمام اجزاء و بخش های آن در بافت طبیعی خود قرار داشته باشد تا هنگام بازدید حس طبیعی تری به بازدیدکننده دست دهد.
یکی از نکات مهمی که در متن این مطلب در وبلاگ خطه فریومد به چشم می خورد ، این دیدگاه قابل توجه نویسنده است که به مخاطبان فریومدی خود گوشزد کرده ، شاید قبل ازآنکه به دنبال مسئولان باشند تا فریومد را به لحاظ اداری و سیاسی ارتقاء دهند ، بهتر باشد خود مردم محلی به داد دیارشان برسند ، تا به جایی برسد که خود مسئولان داوطلبانه به فکر ارتقاء آن بیافتند.
مجله اینترنتی اسرارنامه در ادامه به انتشار متن این مطلب می پردازد :


پيشنهاد موزه مردم شناسي براي فرومد

در سه تاريخ مختلف ، موزه مردم¬ شناسي شهرهاي زير موردِ بازديد قرار گرفته است .
سبزوار از استانِ خراسانِ رضوي در شرقِ فرومد ( 20 / 8 / 1390 )   
شاهرود از استانِ سمنان در غربِ فرومد ( 1 / 2 / 1391 )
بجنورد مركز استانِ خراسانِ شمالي در شمالِ فرومد ( 17 / 6 / 1392 )


سعي شده عكسهاي مشترك از هر سه موزه انتخاب شود تا ميزانِ اشتراكِ فرهنگِ آنها با فرهنگِ فرومد مشخّص شود ، چند مورد كه نام موزه نوشته نشده ، تشخيصِ آن به سادگي ممكن نيست به جهتِ اشتراكِ فراوانِ فرهنگِ آنها با هم .


كُرسي ، اُجاق ، مَنقل ، چراغ گِردسوز ، چراغ توري ، قليان ، سماور ، تاس ، سيني ، پياله ، قاشق چوبي ، ظرف مسي ، قِلف ، چراغ دستي ، مَجمعه ، كوزه ، تُنگ ، داروهاي گياهي ( عطّاري ) ، چُرتكه ، شمشير ، قفل قديمي ، انواع انبُر ، ترازوي قديمي ، سفره عيد ، صندوق ، لباس روستايي ، چادرشب ، دستگاهِ تنه ¬بافي ، چرخ ريسندگي ، دوك ، دار قالي ، لحاف ، قاليچه ، نَمَد ، وسايل دامداري ( جُل ، پالان ، ... ) ، زنگوله ، لباس و وسايل چوپاني ، سه پايه ، نِلك ، گاودوشي ، مَشك ، چاروق ، چو / دستگاه خرمنكوبي ، تورِ كاه ، جوال ، جوالدوز ، ماله ( براي تسطيح زمين كشاورزي ) ، نخميار ( وسيله شخم زني ) ، چارشاخ ، علف درو / داس / بَشوله ، غَربال ، ساروق ، بيل ، ابزار وجين ، دستگاه ندّافي / حلّاجي ، گهواره ( بانوچ ) ، خُمب ، پرده ¬هاي گُلدوزي شده ، تنور ، دستاس / خراس ، هَوَنگ ، كُندي / كندوي گندم يا آرد ، سفره خمير ، وَردنه / نبَبَر و ...     


فرومد هم از اين مواردي كه در عكسها وجود دارد و هم از خيلي مواردِ ديگر ، براي موزه مردم ¬شناسي دارد . امّا موزه ندارد . البتّه الآن در فرومد دستگاهِ بافندگي / تنه¬ بافي نيست ، در آن شهرها هم نيست ، دستگاههاي بافندگيِ ماشيني كه آمده ، دستگاهِ بافندگي / تنه ¬بافي را به تاريخ و موزه سپرده است ، همينطور موارد ديگر ، مثلاً الآن بسيار كم اتّفاق مي ¬افتد كه در زمستان كُرسي بزنند .

 


فرومد به عنوانِ يكي از روستاهاي گردشگري انتخاب شده است ، با استعدادي كه در اين زمينه دارد ، از قبيلِ ؛ « مسجدِ جامع » و « آرامگاهِ ابن¬ يمين و پدرش » و « تپّه شهرستان ( بحث كتابخانه و درمانگاه آن ) » و « محلّه خانقاه » كه وقفنامه مكتوبِ آن موجود است . « آرامگاهِ سلطان سيّد احمد » و « آرامگاهِ سادات » كه از قرنهاي گذشته به يادگار مانده ، « قلعه نصرتيّه » ، « سدّ شيخ حسن جوري » ، « كلاته¬ هاي ديدني اطراف » ، ( مانند سلطان ¬آباد و پَهنِستان و ... ) ، و « آرامگاهِ شيخ حسن جوري / فيروزآباد » و « آرامگاه سلطان سيّد علي اكبر / علي آباد » كه در نزديكي روستاست و ... اينها همه جزو جاذبه ¬هاي گردشگري روستاست . اگر « موزه مردم شناسي » هم داشته باشد چقدر خوب است . البتّه نه مثلِ موزه¬ هاي بجنورد و شاهرود و سبزوار كه آن وسايل را در ساختماني اداري يا مدرسه مانند ، گِرد آورده ¬اند بلكه موزه ¬اي كه طبيعي ¬تر بنمايد يك منزل در مكاني مناسب در نظر گرفته شود با خانه¬ هاي طبيعي و لوازم خودش كه تنور در جاي خودش باشد ، كُندي / كَندوي گندم در جاي خودش ، وسايلِ كشاورزي در اتاقِ مربوط به خودش ، وسايل و لوازم خمير و پختنِ نان در جاي خودش ، دستگاهِ تنه ¬بافي و دستگاهِ قالي ¬بافي در جاي خودش نصب شده باشد و ...
هستند مردمي كه اين وسايل را رايگان براي اين امر هديه كنند تا نامشان در كنارِ وسيله اهدايي¬ شان به يادگار بماند .


متأسّفانه « خانه خان » در « سر آسياب » را خراب كردند ، « قلعه نُصرتيه » دارد خراب مي¬ شود ، « قلعه عيش ¬آباد » دارد از بين مي ¬رود ، به قولِ « آقاي ابراهيم نصيري » حمّام قديمي آجُري كه در كنارِ مسجد و حسينيّه محلّ پشند بود و بايد تعمير مي ¬شد و موردِ استفاده گردشگري قرار مي ¬گرفت را با دستانِ خودمان خراب كرديم و ...
پيشرفتِ فرومد نياز به همّت ما دارد . آيا ما نياز داريم كه فرومد بخش شود ؟ به دنبالِ مسئولان باشيم و از آنها بخواهيم كه فرومد را بخش اعلام كنند ! بگوييم : اگر سمنان يا شاهرود يا ميامي به دادِ ما نرسند ما به سمتِ داورزن و سبزوار رويْ مي ¬آوريم ؟!


آيا تغييرِ اسمِ روستا به بخش يا شهر فايده ¬اي دارد ؟! بهتر نيست به جاي آنكه فرومد دنبالِ مسئولان براي ارتقاي روستا باشد ، روستايمان را ارتقا ببخشيم تا در نتيجه آنها دنبالِ فرومد باشند ؟! ( دقّت كنيد ؛ نتيجه¬ اش آن باشد نه هدف )


مسلّما احداثِ يك موزه به تنهايي كافي نيست ولي گامِ مهمّي است ، پيشرفتها هم گام به گام است . بجنورد كه موزه مردم¬شناسي دارد ، مركز استانِ خراسانِ شمالي است . شاهرود در انتظارِ مركزيّت استانِ شاهوار است ! سبزوار در انتظارِ مركزيّت استانِ سربداران است ! فرومد امّا در انتظارِ پيشرفت و آباداني است با همّت مردمانش ، شهر شدن با تغييرِ اسم حاصل نمي¬ شود ، شهر با آگاهي ، نظم ، بهداشت ، فضاي سبز ، آموزشگاههاي گونه ¬گون و ... حاصل مي ¬شود .
ان شاء الله در آينده مواردي ديگر براي آباداني روستا پيشنهاد مي ¬شود.

منبع: خطه فریومد

برای مشاهده گزارش تصویری از شباهت های فرهنگی و اجتماعی میان شهرهای سبزوار ، بجنورد و شاهرود که در وبلاگ خطه فریومد ، درج شده است هم اکنون می توانید به پیوند زیر مراجعه نمایید:

گزارش تصویری

 

گفتنی است ، سبزوار به عنوان یکی از کهن ترین شهرهای کشور است که سابقه تمدنی و فرهنگی آن به حدود 12 هزارسال قبل باز می گردد و آثار کشف شده باستان شناختی در اطراف این شهر نشان مي‌دهد اين منطقه از دوره مس سنگي جديد تا عصر مفرغ جديد روابط فرهنگي گسترده‌اي با تمدن های جنوب آسياي مرکزي داشته است (منبع1) ، (منبع2) و به دلیل همین قدت تاریخی و فرهنگی سبزوار با صفت هایی نظیر بیهق به معنای بهترین ناحیه ، شهر دیرینه های پایدار ، ریشه فرهنگی خراسان ، موزه یادمان های هزاران ساله شناخته می شود.

وجود همین تعاملات ، بین سبزوار و بسیاری دیگر از شهرهای کشور به ویژه در ناحیه شمال شرق تشابهات فرهنگی و اجتماعی زیادی را به وجود آورده است که شباهت های فرهنگی بین سبزوار و شاهرود ، سبزوار و بجنورد ، سبزوار و کاشمر ، سبزوار و نیشابور ، سبزوار و اسفراین و .... بخشی از آن است و اسرارنامه پیش از این درباره تشابهات تاریخی و فرهنگی میان دو شهر سبزوار و نیشابور نیز مطالبی را منتشر کرده است که شما گرامیان می توانید با مراجعه به پیوند درج شده در بخش کوچه پس کوچه پیوندها در انتهای همین صفحه به مطالعه ان بپردازید.

 

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

سبزوار و نیشابور دو شهر هم تاریخ و هم چند

نظرت را بنویس
comments

خطّه فريومد / فرومد

سلام مقاله « فرومد ، فارمد نيست » فرستاده شد . گفتگوي دكتر مصطفي گوهري استاد دانشكده الهيات ، دانشگاه فردوسي مشهد پيرامون روضة الشهداء مفيد است . http://pishine.com/archives/2457/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86/

شما سبزواری هستید

خطّه فريومد / فرومد

سلام از توجّه شما به اين موضوع خوشحال شدم . خدا خوشحالتان كند كه موجبِ خوشحالي من شديد .
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما