ریحانه ریاحی/ مجله اینترنتی اسرارنامه

 

سبزوار به لحاظ موقعیت تجاری و بازرگانی در بین شهرهای استان خراسان رضوی از جایگاه ممتازی برخوردار است و در تجارت خشکبار، زیره، پنبه، زعفران و... شهرتی جهانی دارد؛ از همین رو به عنوان بازار منطقه غرب خراسان، مرجع معاملات بسیاری از شهرهای مجاور خود و معروف به بندر کویر خراسان شده است. 

 

در بین این محصولات، زیره جایگاه خود را به خوبی باز کرده و برندی برای کشور شده است. خوشبختانه طلای سبز دیار سربداران (زیره سبز) به خاطر مرغوبیت و میزان حجم صادرات، نه تنها در ایران بلکه در جهان حرف اول را می زند.

 

زیره سبزوار، از ارزش صادراتی بالایی برخوردار است و از آنجایی که نمونه های مرغوب از هر محصول تولیدی در اکثر مواقع بهترین ها برای صادرات آن محصول هستند، زیره سبزوار به دلیل کیفیت بالایش به محض ورود به بازارهای جهانی، جایگاه بسیار بالایی را فتح کرده است. همچنین بخاطر کشت این محصول به صورت پرورشی و وسواس خاصی که در برداشت آن صورت می گیرد، به قطع و یقین می توان آن را از با کیفیت ترین ها دانست.

 

خاطر نشان می شود حدود 98 درصد زیره سبز تولیدی کشور را سبزوار پوشش می دهد که بخاطر رشد کوتاه مدت و مصرف کم آب، محصولی ارز آور و مفید برای شهرستان به ارمغان آورده است. 

 

این موقعیت و فرصت که در نهایت باعث توسعه اقتصادی منطقه می شود، دلیلی بر آن شد که خبرنگار اسرارنامه از  آن دور نماند و به معرفی بیشتر طلای سبز این شهرستان بپردازد. از همین رو به سراغ منصور برغمدی، معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی سبزوار رفت تا از چالش ها و مزایای این محصول مطلع شود و گزارشی از وضعیت زیره سبزوار برای اذهان عمومی ارائه کند:

 

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی سبزوار گفت: شهرستان سبزوار حدود 58000 هکتار اراضی زیرکشت محصولات زراعی و باغی دارد، به همین خاطر یکی از قطب های مهم تولید محصولات کشاورزی محسوب می شود.

 

منصور برغمدی ادامه داد: سطح قابل توجهی از اراضی باغی کشت شهرستان به محصولاتی نظیر پسته، زعفران و زیره اختصاص پیدا کرده که با توجه به میزان تولید و ارزآوری نقش مهمی در اقتصاد منطقه ایفا می کند. 

 

وی در رابطه با زیره سبزوار افزود: سطح زیر کشت زیره سبز شهرستان سبزوار در حال حاضر 1800 هکتار است که به صورت یک ساله کشت می شود، اما این سطح هرساله با توجه به میزان بارندگی افزایش و یا کاهش می یابد.

 

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی سبزوار تصریح کرد: میانگین عملکرد در هکتار 0.8 تن است، اما پیش بینی شده، تولید در سال زراعی آتی به حدود 2000 تن برسد، که از این میزان حدود 95 درصد با برند سبزوار به کشورهای مختلف جهان صادر می گردد.

 

وی با اشاره به اینکه شهرستان سبزوار از قدیم الایام به عنوان بارانداز محصولات کشاورزی از جمله زیره در کشور بوده است، گفت: این شهرستان با دارا بودن دو کارخانه زیره پاک کنی و برند جهانی با نام سبزوار؛ خرید، سورت و بسته بندی این محصول را انجام می دهد و سالانه بیش از 4000 تن زیره به خارج از کشور صادر می شود. 

 

برغمدی ایجاد منطقه ویژه اقتصادی سبزوار را گامی موثر در ارتقاء تجارت محصولات ارزآور دانست و افزود: بیش از 90 درصد تولیدات زیره کل کشور توسط کارخانه های موجود در سبزوار خریداری و صادر می شود؛ لذا آماده سازی زیر ساخت های شهرستان و منطقه برای صادرات این محصول و ایجاد منطقه آزاد می تواند گامی بسیار موثر در راستای ارتقاء تجارت محصولات ارزآور باشد.

 

وی با اشاره به اینکه زیره سبزوار مظلوم واقع شده است، گفت: برای اینکه زمینه های برند کردن زیره فراهم شود، جهاد کشاورزی اقدامات و برنامه های اجرایی در راستای توسعه کشت زیره از جمله برگزاری کلاس و گارگاه های آموزش جهت ارتقاع دانش فنی کشاورزان، تشکیل ستاد گیاهان دارویی با محوریت محصول زیره، ایجاد سه هکتار مزرعه آرمانی کشت زیره، پیگیری و ایجاد طرح سلکسیون تولید بذر خالص زیره در 5 منطقه از سبزوار با همکاری ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار، پیگیری جهت تولید و توزیع توده های بذری مناسب کشت در سطح استان، هماهنگی با مراکز تحقیقات و دانشگاهی جهت استفاده از ظرفیت های تحقیقات و پژوهشی محصول زیره، پیگیری صنایع و فرآوری های جانبی محصول زیره و جذب سرمایه گذار و پیگیری جهت ایستگاه تحقیقات زیره در سبزوار را در دستور کار خود قرار داده است.

 

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی سبزوار ادامه داد: راه اندازی ایستگاه تحقیقات زیره در سبزوار یکی از عوامل تاثیرگذار در برند کردن این محصول است. بحث فرآوری نیز در این زمینه دارای اهمیت است که با راه اندازی کارخانه فرآوری گیاهان دارویی دکتر زرقانی در شهرک صنعتی امیدواریم شاهد اتفاقات خوبی باشیم. همچنین اموری مانند برگزاری همایش زیره، امور تحقیقاتی با دانشگاه ها و نیز همکاری دستگاه های فرهنگی و حاکمیتی تاثیر به سزایی در برند کردن زیره سبزوار دارند.

 

وی به ویژگی های کشت زیره اشاره کرد و گفت: فصل رشد زیره سبز بسیار کوتاه و سه ماهه است. همچنین زیره سبز نیاز به به آب کمی دارد و در صورت بارندگی، قسمت عمده آب موردنیاز این محصول تامین می شود. ضمناً زیره سبز در مقایسه با سایر محصولات زراعی به‌ویژه در مناطقی مانند سبزوار که آب عامل محدودکننده به شمار می رود، از توجیه اقتصادی بالایی برخوردار است و از آنجایی که این محصول، گیاهی صادراتی است، قیمت آن کمتر دچار نوسان شده و موجب اطمینان خاطر کشاورز از فروش محصول خود به قیمت مناسب می‌شود.

 

برغمدی افزود: زیره سبزوار به دیگر شهرهای ایران ارسال می شود و برای صادر به خارج از کشور نیز، به واسطه شهرهای داخلی که دارای مناطق آزاد هستند اخذ مجوز و امور گمرکی آن انجام می گیرد و به صورت مستقیم و غیرمستقیم به کشورهای دبی، پاکستان، ژاپن، اروپا و... ارسال می گردد.

 

وی افزود: گرچه سبزوار باتوجه به شرایط اقلیمی بهترین زیره را دارد، اما متاسفانه باز هم این محصول ارگانیک نیست و اگر بخواهیم زیره سبزوار را به تمام کشورهای جهان، به گونه ای که مورد تایید صد در صدی آنها باشد صادر کنیم، باید به صورت ارگانیک و بدور از آفات و سموم که باعث بیماری می شوند، پرورش و در نهایت در اختیار مصرف کننده بگذاریم که این مهم قطعا با راه اندازی ایستگاه تحقیقات زیره ممکن می شود.

 

گفتنی است سبزوار با حدود ۶ هزار هکتار کشت گیاهان دارویی، یکی از مناطق ۹ گانه در حوزه کشت گیاهان دارویی است که با پیگیری مسئولین مربوطه برای راه اندازی ایستگاه تحقیقاتی و برند کردن زیره، کمک شایانی به توسعه شهرستان و ایجاد اشتغال خواهد شد.